Yazılardan bitlere dek her türlü bilgiyi bir araya getiren verilerin dönüştürülmesi, saklanması ve iletilmesi için çeşitli sistemler kullanılıyor. Kullanım amacına ve işlem tercihlerine göre işlenen veriler, belli başlı veri tabanı sistemleriyle kontrol ediliyor. Yaygın şekilde tercih edilen veri tabanlarının arasında ilişkisel, dosya tabanlı, NoSQL, nesne odaklı, açık kaynaklı ve bulut bulunuyor. Bunlar içerisinde MongoDB açık kaynaklı bir veri tabanı olarak pek çok kullanım alanına ve işleve sahip. MongoDB nedir ve nasıl kullanılır öğrenenler için MongoDB kullanıcılara yeni fırsatların kapısını aralıyor. 2009’da MongoDB.Inc bünyesinde geliştirilen veri tabanı, SSPL kaynaklı olarak piyasaya çıkarılıyor. Analitik ve mobil olmak üzere çeşitli uygulama sistemleriyle beraber içerik yönetiminde de MongoDB öne çıkıyor. C++ ile yazılan ve ilişkisel olmayan bir veri tabanı olarak MongoDB mevcut verileri toplayarak saklama özelliği sergiliyor. MongoDB nasıl kullanılır anlamak için öncelikle veri tabanını yakından tanımak gerekiyor. Sunduğu özellikleri, avantajları, dezavantajları ve kullanım alanlarını bilmek MongoDB’den daha etkili biçimde yararlanmayı sağlıyor. Doküman tabanlı bir sistem olan MongoDB, başlangıçta “mongo” komutu ile çalıştırılıyor. Sonrasında sistemdeki veri tabanlarını özellikleri ile birlikte listeleyerek komutları görmek için “show databases” komutuna başvuruluyor. MongoDB üzerinde çalışırken “use” komutu ise mevcut veya yeni bir veri tabanını açarken kullanılıyor. Bu sistemle beraber veri tabanı oluşturmak, listelemek, silmek, açmak ve düzenlemek için MongoDB komutları uygulanıyor.
MongoDB Neden Kullanılmalı?
Bilişim alanında siber güvenlikten kesintisiz veri akışına kadar çeşitli noktalarda gerçek zamanlı sistemler işlev gösteriyor. Farklı sektörler ve sektörler arası yönetim, haberleşme ve kontrol gibi işlemler için hızlı ve güvenli sistemler aranıyor. Veri tabanı sistemleri sahip olduğu işlev ve özelliklerle kullanıcı ihtiyaçlarına yönelik ideal çözümleri barındırıyor. Az kaynak tüketimi ile maksimum hız ve performansta veri koruması sağlayan sistemlerin başında MongoDB yer alıyor. Devamlı olarak geliştirilen sistemler içinde MongoDB kullanarak bu çözümlerden yararlanabilirsin. NoSQL sisteminden farklı olarak SQL ve Oracle benzeri veri tabanları kişisel olmalarıyla verileri öncesinde tanımlı kurallara göre saklıyor. İşlemler sırasında özellikle performans hızı açısından sayıca artan veriler sistemde yavaşlamaya neden olabiliyor. Tanımlı kurallar sonrası yavaşlayan performans hızını iyileştirmek için verilerin bölünmesi veya optimize edilmesi öncelikli düşünülüyor. Ancak maliyetli olabilen bu yönteme alternatif olarak sistem hızını geliştirmek için NoSQL tabanlı bir sistem kullanabilirsin. Gerçek zamanlı uygulamalar ve mesajlaşma sistemlerinde NoSQL MongoDB yüksek işlem hızı ve daha esnek kural tanımıyla tercih ediliyor. Bu alanlarının yanı sıra birbiriyle ilişkili bir veri akışına sahip sosyal medya gibi alanlarda da NoSQL deneyebilirsin. Bu açıdan MongoDB kullanımı zaman ve maliyet açısından önemli problemlere karşı verimli bir performans sunuyor. Öte yandan verilerin önem derecesine bağlı olarak kurallardan bağımsız veri tabanı olan MongoDB sistemini belirli alanlarda kullanmak gerekiyor. MongoDB veri tabanını nerelerde hangi amaçlara yönelik kullanacağını belirlerken birçok noktaya da dikkat etmelisin. Bu noktaları genellikle veri türü, kapasitesi, işlem hacmi, hızı ve sistemin kullanım alanı oluşturuyor. Uygulama türü açısından veri akışının yoğunlaştığı ve hızın ön plana çıktığı hemen her alanda NoSQL tabanlı MongoDB öneriliyor. Bilgisayar oyunları, iletişim, işletim ve planlama odaklı sistemler MongoDB kullanmayı düşünebileceğin alanlar arasında geliyor.
MongoDB Sunduğu Özellikler
Güncel programlama dilleri ile birlikte kullanılabilen veri sistemleri pek çok kullanıcı için öncelikli tercih ediliyor. Kişilere verimli, rahat ve pratik çalışma alanı sunan sistemlerden MongoDB belirli özelliklerle ön plana çıkıyor. Bu özelliklerden driver desteği sayesinde programlama dillerinden Java, Php ve Python MongoDB veri tabanıyla kullanılabiliyor. MongoDB veri tabanı driver desteğine ek olarak orijinal veriler için birer kopya oluşturarak veri güvenliğini yükseltiyor. NoSQL sisteminin temel özellikleri arasında veri toplama, ölçeklendirme, indeksleme, belge odaklılığı, şemasız veri tabanı ve performans hızı bulunuyor:
- Veri Toplama: MongoDB toplama özelliği sayesinde sistemde gruplandırılan veriler üstünde işlem yapmayı sağlıyor. Böylece hesaplanmış sonuçlar elde edebilir, eşleşme azaltarak, tek amaçlı toplayarak veya ardışık düzenleme yaparak çalışabilirsin.
- Ölçeklenebilir Yapı: Önemli ölçüde verinin parçalama ile birden fazla sunucuya dağıtılması gerekebilir. Parça anahtarı ile bölümlere ayrılan veriler bu özellikle birlikte sunuculara eşit şekilde dağıtılıyor ve veri tabanına yenileri eklenebiliyor.
- İndeksleme: Veri havuzundan daha kolay veri aramak ve almak doğrudan indeksleme özelliğiyle gerçekleştiriliyor. MongoDB sistemindeki her belgede birincil ve ikincil endekslerle alanlar indeksleniyor. Dizine eklenen veriler, veri tabanındaki sorgu sırasında daha hızlı ve verimli bir işlem sağlıyor.
- Şemasız Veri Tabanı Olması: Bir veri tabanının şemasız olması demek aynı koleksiyon içindeki farklı tür belgelerin saklanabilmesi demektir. MongoDB ile her biri ayrı boyut ve özelliğe sahip belgeleri tek bir koleksiyon içerisinde saklayabilirsin.
- Belge Odaklı Depolama: Diğer ilişkisel veri tabanlarından farklı olarak MongoDB tablo yerine bütün verileri belge formatında muhafaza ediyor. Anahtarlarda tutulan verilerin kontrolleri NoSQL aracılığıyla daha esnek bir hale gelir.
- Performans Hızı: Tüm özelliklerinin bir sonucu olarak MongoDB sisteminin performans hızı ortalamanın üstündedir. Diğer çoğu veri tabanına oranla depolama, sorgulama ve çeşitli işlemlerde yüksek hız ve verilerde kalıcılık sunuyor.
MongoDB Avantajları Nelerdir?
Bilinen veri tabanları üstünde MongoDB kullanırken birçok özellik ve işlev onu diğerlerinden ayırıyor. NoSQL tabanlı MongoDB temelde etkileyici hızı, erişim ve kullanım kolaylığı kadar çok yönlü olmasıyla dikkat çekiyor. Veri optimizasyonunu üst seviye gerçekleştirmek ve gerçek zamanlı analizler yapmak istersen MongoDB’nin geçici sorgulama gibi özelliklerinden yararlanabilirsin. MongoDB nodejs beraber kullanıldığında veri aktarım ve depolama işlemlerinde kayda değer kolaylıklar sağlıyor. Sunucuda bir yazılım çerçevesi oluşturarak javascript kodlarının çalışmasını sağlayan node.js MongoDB ile birlikte mevcut performans hızını ikiye katlıyor. Farklı veri depolama gereksinimleri için MongoDB kullanmayı düşünenler için bazı avantajlar öne çıkıyor:
- Verilerin Binary JSON olarak anahtar-değer çiftiyle saklanması sayesinde sistemde birleştirme karmaşıklığı çözülüyor.
- Geniş dizin seçiminin yarattığı kolaylıklarla bir analist olarak hızlı ve kolay bir sorgulama gerçekleştirebilirsin. Sorgulama sonuçlarına daha çok veri arasından daha kısa sürede ulaşabilirsin.
- Verilerin depolanmasında RAM kullanılması aynı zamanda belgelere daha hızlı bir şekilde erişilmesine olanak tanıyor.
- MongoDB veri tabanının yapısal olmayan sorgu diline sahip olmasıyla tablo yaratmaksızın farklı boyut ve özellikteki verileri depolayabilirsin.
- Çoğaltmayı destekleyen MongoDB bir işlem sırasında birincil sunucunun kapanması dahilinde ikincil sunucu ile işlem otomatik olarak gerçekleşiyor. Üstelik verilerin tek bir veri tabanı yerine çoğaltma işleviyle birden fazla alanda saklanmasına imkan veriyor.
- Veri yükünün yüksek olduğu uygulama alanlarında MongoDB veri tabanı özellikleri aracılığıyla depolama ve performans maliyetlerini düşürüyor.
- İşlemler sırasında daha hızlı sorgulama yapmayı sağlayan komutlar sayesinde pek çok veri aynı anda kaydedilebiliyor.
- Küme düğümleri arasında verilerin depolanmasıyla NoSQL veri tabanında arıza noktası görülmüyor. Öte yandan MongoDB sisteminde işlevler yük dengeleme konusunda etkili çözümler barındırıyor.
- Şemasız bir veri tabanı olmasıyla MongoDB için amaca uygun hazırlanan kodlar şemayı oluşturuyor.
